Museum Mayer van den Bergh

Het Museum Mayer van den Bergh bezit twee schilderijen van Pieter Bruegel de Oude: Dulle Griet (1561) en de Twaalf spreuken (1558). Daarnaast beschikt het museum over een indrukwekkende collectie van 30 prenten, ontworpen door Bruegel.
De fascinatie van de Antwerpse collectioneur Fritz Mayer van den Bergh (1858-1901) voor Pieter Bruegel de Oude begon al vroeg in zijn carrière van verzamelaar. Nochtans was het oeuvre van Pieter I Bruegel in de 19de eeuw helemaal niet zo bekend noch bij het grote publiek, noch bij specialisten. Maar Fritz Mayer van den Bergh had als autodidact een neus voor minder bekende kunstenaars en keek bij de uitbreiding van zijn verzameling vooral naar de intrinsieke kwaliteit van een werk eerder dan naar de bekendheid van de vervaardiger. Elk stuk dat hij aankocht onderwierp hij aan een grondige studie en hij probeerde anonieme werken aan een schilder of beeldhouwer toe te schrijven, dikwijls met succes. Een van hen was dus Pieter Bruegel de Oude. Als jonge, beginnende collectioneur had Fritz Mayer van den Bergh van de oude meester tweëentwintig kopergravures kunnen aanschaffen, later aangevuld met nog eens acht prenten. Maar het was zijn droom om een schilderij van de miskende meester te kunnen bemachtigen. Hier en daar had hij al werken kunnen kopen van de twee broers Pieter Bruegel de Jonge en Jan Brueghel de Oude . Maar het stuk dat in 1894 op een veiling van Lempertz in Keulen werd aangeboden als een werk van Pieter II Bruegel, herkende Fritz Mayer van den Bergh onmiddellijk. Het was de verloren gewaande Dulle Griet waarover Carl van Mander in 1604 in zijn Schilderboek schreef en dat ooit in het bezit was van keizer Rudolf II van Habsburg te Praag en Koningin Christina van Zweden. Maar in 1894 was niemand geïnteresseerd in dit ‘fantastisch tafereel’, en Fritz Mayer kon dit paneel aankopen voor de belachelijk lage prijs van 488 Belgische franken. Het behoort nu tot de topstukken van de Vlaamse kunst. Vijf jaar later zou hij zijn collectie nog verrijken met een tweede origineel werk van Pieter Bruegel, de Twaalf spreuken.
Het Museum Mayer van den Bergh is het enige Vlaamse museum met schilderijen van Pieter Bruegel de Oude in de collectie. De rol van Fritz Mayer van den Bergh in de herwaardering van het oeuvre van Pieter Bruegel de Oude is dus niet gering.